بیوتین چیست ؟ | کاربردها، نحوه مصرف و عوارض

بیوتین (Biotin) چیست ؟

بیوتین یک ویتامین محلول در آب است، این ویتامین از نظر ساختار مولکولی شبیه ویتامین‌های گروه B است و تحت عنوان ویتامین B7 یا ویتامین H نیز شناخته می‌شود. این ویتامین سبب شروع فرایند گلوکونوژنز می‌شود، فرایند گلوکونوژنز در واقع فرایند ساخت و تولید کلوگز از منابعی مانند اسیدآمینه است. علاوه بر این، ویتامین بیوتین در بهبود متابولیسم اسیدآمینه‌هایی نظیر لوسین و واکنش‌های تولید اسید چرب نیز نقش دارد.

وجود مقدار کافی از این ویتامین در بدن سبب بهبود عملکرد فعالیت‌های متابولیک و سلامت پوست، مو و ناخن می‌شود. یکی از راه‌های جلوگیری از کمبود این ویتامین در بدن مصرف انواع دارو، قرص، کپسول و آمپول بیوتین است. در واقع داروی بیوتین یک عامل کمک‌کننده و مؤثر در درمان یا جلوگیری از کمبود ویتامین اچ است. کمبود بیوتین می‌توان در اثر تغذیه نادرست و بدون مواد مغذی، کاهش سریع وزن و انواع بیماری‌ها ایجاد شود.

از عوارض کمبود بیوتین در بدن می‌توان به ایجاد بثورات پوستی قرمز، خشکی چشم‌ها و فلسی شدن پوست، ریزش مو و شکننده شدن آن، احساس خستگی، اختلال در خوابیدن، حالت تهوع و کم‌اشتهایی، افسردگی، خواب‌رفتگی دست‌وپا، دردهای عضلانی، انواع ناراحتی‌های گوارشی، تشنج و مشکل در راه‌رفتن و زخم و ترک اطراف دهان اشاره کرد.

کلیه این عوارض را می‌توان با مصرف قرص بیوتین بهبود بخشید، در واقع ویتامین بیوتین یک ویتامین مهم و ضروری است که کمک می‌کند تا مواد غذایی مختلف در بدن به‌صورت انواع ویتامین‌ها جذب خون شوند و پوست، مو و ناخن را تقویت کنند.

موارد مصرف قرص و داروی بیوتین

بیوتین می‌تواند کمبود نوع خاصی از ویتامین B را در بدن جبران کند، این قرص در دنیا به نام‌های ویتامین H  و B7  نیز معروف شده است. بیوتین تأثیرات گسترده‌ای در بدن دارد که از آنها می‌توان به سلامت پوست، ناخن، مو، تبدیل مواد غذایی به انرژی و بهبود عملکرد فعالیت‌های زیستی و متابولیکی بدن اشاره کرد. موارد مصرف این ویتامین بسیار متنوع است، مصرف بیوتین معمولاً به افراد زیر توصیه می‌شود:

داروی بیوتین برای افرادی دارای موهای کم پشت

به دنبال ضعیف شدن تار و پیاز مو، فولیکول‌ها نیز ضعیف می‌شوند و در نتیجه موهای فرد دچار کم پشتی خواهند شد. یکی از راه‌های تقویت مو، مصرف ویتامین‌ها و داروهایی از جمله داروی بیوتین یا B7 است. با مصرف روزانه یک قرص بیوتین به‌راحتی می‌توان طی یک دوره موهای خود را مجدداً ضخیم و پرپشت کرد. بیوتین در تقویت فولیکول مو و درمان کم پشتی مو تأثیرات بسزایی دارد اما بهتر است برای مصرف آن با پزشک مشورت کرد.

افرادی که ریزش موی شدید دارند، بیوتین مصرف کنند!

امروزه به دنبال زندگی پرمشغله شهری، آلودگی و رژیم غذایی نامناسب مشکلاتی از قبیل ریزش مو در بین بانوان و آقایان به فراوانی دیده می‌شود. ریزش مو معضلی است که در بین بانوان بیشتر سبب ناراحتی و استرس خواهد شد. به‌منظور تشخیص علل اصلی ریزش مو لازم است در قدم اول به یک کلینیک تخصصی مو بروید تا پزشک متخصص مشکل شما را به‌خوبی ارزیابی و بررسی کرده و برای درمان آن چاره‌ای بیندیشد. در بیشتر مواقع پزشک باتوجه‌به شرایط بیمار مقدار مشخصی بیوتین برای جلوگیری ریزش مو تجویز می‌کند.

بیوتین برای افراد دارای ناخن‌های شکننده

افرادی که دارای ناخن‌های شکننده، سست و ضعیف هستند، می‌توانند با مصرف مقدار مشخصی بیوتین ناخن‌های خود را تقویت کنند و باعث استحکام آنها شوند. کمبود بیوتین منجر به شکنندگی و ترک خوردن ناخن‌ها می‌شود و مصرف این دارو می‌تواند مقاومت ناخن‌ها را بهتر کند.

تقویت سلامت پوست و درخشان شدن آن با بیوتین

 بر اساس تحقیقات اخیر، زمانی که ویتامین اچ یا بیوتین در بدن افراد کاهش یابد در اثر این کمبود ویتامین افراد دچار مشکلات پوستی از قبیل قرمزی، راش پوستی یا پسوریازیس می‌شوند. در نتیجه مصرف داروی بیوتین در سلامتی پوست اهمیت زیادی دارد و نباید از تأثیرات آن غافل شد.

یکی از روش‌های کاربردی برای تقویت پوست استفاده از روش مزوتراپی با مواد حاوی بیوتین است. در مزوتراپی به کمک تزریق مستقیم مواد مغذی از جمله بیوتین به پوست، امکان تقویت پوست در کمترین زمان ممکن برای افراد وجود خواهد داشت. این روش درمانی اگر در کلینیک‌های معتبری مثل کلینیک معروف پوست و موی پارسا انجام شود، بدون درد و عوارض انجام خواهد شد.

داروی بیوتین برای مادران باردار و شیرده

مادران باردار و شیرده معمولاً در این دوران دچار کمبود ویتامین اچ می‌شوند و با مصرف قرص‌های بیوتین می‌توانند تا حد زیادی این کمبود را جبران کنند. بیوتین یکی از ویتامین‌هایی است که در سلامتی مادر و جنین نقش مهم و تأثیرگذاری دارد. از طرفی به دلیل تغییرات هورمونی در دوران شیردهی، بانوان ممکن است با ریزش موی شدیدی مواجه شوند. در این صورت بهتر است به‌منظور پرپشت شدن تار مو و جلوگیری از ریزش بر اساس تجویز پزشک بیوتین مصرف شود.

کاهش قند خون با بیوتین

مصرف ویتامین بیوتین در افراد دیابتی نیز سبب کاهش قند خون می‌شود. شاید عجیب به نظر برسد، اما کمبود بیوتین منجر به اختلال در تنظیم قند خون شده و در نهایت مشکلاتی از جمله دیابت را برای فرد به همراه خواهد داشت. یکی از راه‌های بهبود دیابت و کاهش قند خون استفاده از مکمل‌های ویتامین بیوتین است.

بهبود بیماری ام اس

به توصیه برخی پزشکان مصرف داروی بیوتین در طولانی‌مدت می‌تواند ناتوانی‌های که در اثر ابتلا به ام اس به وجود آمده‌اند را کاهش دهد؛ بنابراین اگر به ام اس مبتلا هستید، از مصرف این ویتامین و مکمل غافل نشوید. توجه داشته باشید که میزان مصرفی این قرص باید از جانب پزشک شما مشخص شود.

نحوه مصرف قرص بیوتین

هنگام مصرف هر نوع مکمل، ویتامین و دارویی نیاز است تا یک سری نکات مهم را در نظر بگیرید در این صورت عوارض احتمالی دارو به حداقل کاهش یافته و مصرف آن برای شما نتیجه مطلوبی به همراه خواهد داشت. ویتامین بیوتین نیز از این قاعده مستثنی نیست، در ادامه قصد داریم تا شما را با نکات کلیدی دررابطه‌با نحوه مصرف این ویتامین آشنا کنیم:

• توجه داشته باشید این ویتامین جزء داروهای حساسیت‌زا است؛ بنابراین حتماً برای مصرف آن با پزشک مشورت کنید تا دچار علائم آلرژیک نظیر حالت تهوع، تورم و قرمزی صورت، بروز راش‌های پوستی خارش‌دار، احساس تنگی نفس یا درد در ناحیه سینه نشوید.
• اثرات مصرف بیوتین معمولاً 3 تا 6 ماه بعد از مصرف نمایان می‌شود.
• چنانچه سابقه بیماری کلیوی دارید یا سیگار می‌کشید و یا جراحی خاصی انجام داده‌اید، موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
• اگر قصد مصرف داروی بیوتین در دوران بارداری یا شیردهی را دارید، حتماً پیش از استفاده با پزشک خود مشورت کنید.
• هرگز بدون نظر پزشک خود از مکمل گیاهی یا بهداشتی نظیر بیوتین برای کودکان و بیماران استفاده نکنید.
• رعایت دستورالعمل پزشک، اطلاعات روی بسته‌بندی، توصیه‌های داروساز و … واجب است. با انجام این موارد، می‌توانید در کمترین زمان به نتیجه موردنظر برسید.
• چنانچه از شربت یا مایع این دارو استفاده می‌کنید، حتماً اندازه‌گیری آن را بادقت انجام دهید و از دستگاه اندازه‌گیری دوز یا قاشق‌های مدرج مخصوص اندازه‌گیری دارو استفاده کنید.
• درصورتی‌که بدون آزمایش‌های پزشکی مصرف این ویتامین را آغاز کرده‌اید، حتماً در اولین فرصت پزشک خود را در جریان بگذارید.
• توجه داشته باشید که افزایش سن میزان نیاز بدن به بیوتین را افزایش می‌دهد و دوز مصرفی این دارو برای هر بیماری فرق می‌کند.
• چنانچه با مصرف بیوتین وضعیت شما بدتر شد، مصرف دارو را قطع کرده و حتماً موضوع را با پزشک در میان بگذارید.
• معمولاً 9 ماه پس از قطع مصرف ویتامین بیوتین وضعیت پوست، مو و ناخن به حالت اولیه باز خواهد گشت.
• هنگام مصرف این دارو از آب فراوان استفاده کنید؛ زیرا بیوتین سطح آب بدن را کاهش می‌دهد.
• توجه داشته باشید که مصرف هرگونه مواد مخدر، سیگار، الکل و… سبب کاهش جذب بیوتین خواهد شد.
• در مصرف این دارو زیاده‌روی نکنید و بر اساس توصیه‌های پزشک خود پیش بروید.
• دارو را در دمای اتاق و دور از گرما، رطوبت و نور خورشید نگهداری کنید و از یخ‌زدگی آن جلوگیری نمایید.

عوارض مصرف خودسرانه

همان‌طور که گفته شد، مصرف داروی بیوتین باید بر اساس تجویز پزشک باشد، استفاده خودسرانه و بیش از اندازه این قرص در بیشتر مواقع عوارضی را برای فرد به همراه خواهد داشت. با توجه‌ به اینکه ویتامین‌های گروه B همگی محلول در آب هستند؛ لذا مصرف بیش از حد آن سبب تکرر ادرار در افراد خواهد شد.

حتی در برخی موارد، مصرف بیش از اندازه این قرص ویتامین عوارضی همچون تهوع، ناراحتی معده، مشکلات گوارشی و اسهال نیز برای فرد به دنبال داشته است. از طرفی مصرف بیوتین ممکن است با برخی داروها نظیر کاربامازپین، فنوباربیتال، فنیتوئین و پریمیدون تداخل داشته باشد یا سبب بروز علائم آلرژیک نظیر کهیر، تنفس سخت، تورم گلو، لب و زبان شود؛ بنابراین لازم است قبل از مصرف آن حتماً با پزشک خود مشورت کنید و اطلاعات موجود در بسته بندی را با دقت مطالعه کنید.

قیمت بیوتین

قرص بیوتین در دو نوع خارجی و داخلی در بازار وجود دارد. نوع خارجی این دارو به‌صورت آمپول بتامتازون نیز استفاده می‌شود و به دلیل نوسانات ارزی قیمت بسیار بالایی دارد. از طرفی پیداکردن کپسول خارجی اصل بیوتین کار بسیار سخت و مشکلی است. در حال حاضر نوع ایرانی این دارو باکیفیت بالا و قیمت مناسب در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد و در دسترس تمامی مصرف‌کنندگان گرامی است.

قیمت این دارو (۱۴۰۳) از ۳۰ هزار تومان تا ۱۵۰ هزار تومان با توجه به دوز دارو، تعداد، شرکت داروسازی و … متفاوت می باشد.