پوست چیست ؟
پوست چیزی بیش از یک مانع محافظ بین بدن و محیط اطراف آن است. این اندام وسیع همچنین در حفظ سلامتی بدن نقش مهمی دارد، از جمله این نقشها میتوان به تنظیم دمای بدن از طریق عرق کردن و گرگرفتگی هنگام گرم شدن و برجسته شدن محل رویش مو در هنگام سرما اشاره کرد. علاوه بر این موارد، پوست میتواند ویتامین D را که برای سلامتی استخوانها بسیار ضروری است از نور خورشید تولید کند.
پوست میتواند تفاوت زیادی بین گونهها و حتی بین افراد مختلف داشته باشد. پوست انسان، بافت پوششی در سطح بدن است که از آن در برابر محیط بیرون محافظت کرده و همچنین محرکهای حسی را از محیط خارجی دریافت میکند. پوست از سه لایه بافت تشکیل شده است:
- اپیدرم (Epidermis) : این بخش بیرونیترین لایه پوست است که ساختار محافظ اولیه را میسازد و به آن لایه شاخی یا اِستراتوم کورنِئوم (Stratum Corneum) نیز میگویند.
- درم (Dermis) : یک لایه فیبری است که اپیدرم را پشتیبانی و تقویت میکند.
- بافت زیر پوستی یا زیر جلدی (Subcutaneous Tissue) : عمیقترین لایه پوستی در بدن است که از یک لایه زیر پوستی از چربی در زیر درم تشکیل شده است و مواد مغذی را برای دو لایه دیگر پوست تأمین میکند و همچنین برای بدن نسبت به محیط بیرون به صورت عایق عمل میکند.
ساختار پوست
همان طور که در بالا اشاره شد، در پستانداران، در پوست دو لایه اصلی وجود دارد: اپیدرم، که مستقیماً با محیط پیرامون بدن در ارتباط قرار دارد و درم لایهای است در زیر اپیدرم واقع شده است. این دو لایه برای بسیاری از کارکردهای مطرح شده در مورد پوست بسیار حیاتی هستند. در این بخش به طور دقیقتر به بررسی این لایههای پوستی میپردازیم.
اپیدرم
اپیدرم یا روپوست لایهای از پوست است که از ورود پاتوژنها به داخل بدن جلوگیری کرده و مانع خارج شدن آب از بدن میشود. این لایه، از سلولهای مسطحی به نام سلولهای پوششی سنگفرشی تشکیل شده است. اصطلاح سنگفرش به معنای شبیه به موزاییک است و شکل صاف و چند بخشی این سلولها را توصیف میکند.
سلولهای لایه اپیدرم شامل انواع مختلفی است که عبارتند از:
- کراتینوسیتها (Keratinocyte) : این سلولها میتوانند بدن را از ورود پاتوژنها محافظت کنند.
- سلولهای لانگرهانس (Langerhans Cells) : این دسته از سلولها در صورت بروز عفونت در پاسخ ایمنی بدن کمک میکنند.
- ملانوسیتها (Melanocyte) : سلولهای ملانین داری هستند که رنگدانههایی را ایجاد میکنند که به پوست بدن رنگ میبخشد.
- سلولهای مرکل (Merkel Cells) : این سلولها گیرندههای حسی بیضی شکلی هستند که در حس لامسه نقش مهمی دارند.
بیشتر سوختگیها و صدمات پوستی شامل صدماتی است که در اپیدرم اتفاق میافتد. این گونه صدمات میتوانند به سرعت بهبود یابند. صدمات عمیقتر که به لایه درم نیز آسیب میرساند، ممکن است بسیار جدی و خطرناک باشند.
غشای پایه
غشای پایه یک لایه نازک از الیاف بین درم و اپیدرم است. این غشا میتواند هر ترکیبی که بین دو لایه درم و اپیدرم رد و بدل میشود را کنترل کند و به عنوان یک لایه دفاعی مضاعف در برابر پاتوژنها و یک محافظ در برابر از دست دادن آب و سایر مواد حیاتی، از طریق پوست به شمار آید.
هنگامی که پوست نیاز به رشد یا بهبودی دارد، غشای پایه میتواند کنترل خود را بر عبور ترکیبات بین دو لایه کاهش داده و به آب و مواد مغذی اجازه دهد تا اپیدرم آسیب دیده را ترمیم کنند، از این رو این بخش در تسریع روند بهبودی اپیدرم نقش موثری دارد.
لایه درم
درم یا پوست لایهای از ساختمان پوست است که در بخشهای عمیقتری نسبت به اپیدرم قرار دارد و به عنوان سپری در اطراف بدن قرار گرفته که بدن را از اثرات شدید و سخت محیطی محافظت میکند. این لایه حاوی بسیاری از ساختارهای پیچیده، اعم از اعصاب، رگهای خونی، فولیکولهای مو، غدد عرق، و غدد چربی پوست است. این غدد چربی که به «غدد سباسه» نیز معروف هستند، ماده مومی و روغنی را ایجاد میکند که سراسر پوست بدن را میپوشاند تا از آسیبهای محیطی در امان باشد.
درم از الیافی تشکیل شده است که شامل کلاژن و ترکیباتی از گلیکوزآمینوگلیکان هستند و قادر به نگه داشتن مقدار زیادی آب در این لایه بوده و در نتیجه از تورم و کوفتگی پوست تا حدی جلوگیری میکنند. شبکهای از الیاف کشسان مانند کلاژن با قابلیت انعطاف خود پوست را محکم نگه میدارند و پس از کشش و آسیب آن را ترمیم میکنند.
سلولهای درم توسط رگهای خونی تغذیه میشوند، در حالی که هیچ کدام از رگهای خونی به ایپدرم نفوذ نمیکنند و اپیدرم مواد را فقط از طریق انتشار از لایه زیرین خود دریافت میکند. درم همچنین دارای اعصاب و اندامهای حسی در سطوح مختلف است.
کاربرد پوست در بدن
پوست در بدن عملکردهای مختلفی دارد که میتوانند برای ارگانیسمها مفید باشند. از جمله عملکردهای مهم پوست در بدن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
محافظت از بدن در مقابل محیط خارج
این عملکرد پوست مهمترین کارکرد آن است، پوست به عنوان اولین سد دفاعی بدن، از ورود عوامل بیماریزا مانند ویروسها و باکتریها به بافتهای بدن جلوگیری میکند، به طوری که این عوامل بیماریزا تنها در حالت آسیب دیدگی پوست و زخمهای ایجاد شده در آن یا از طریق حفرههایی مانند بینی و دهان میتوانند وارد بدن شوند.
جلوگیری از هدر رفتن آب بدن
دوزیستان با پوست بسیار نازکی که دارند، برای جلوگیری از خشک شدن پوست، باید همیشه در نزدیکی آب باشند. انسانها و بیشتر حیوانات خشکیزی دیگر، پوستهای ضخیمی دارند که آب بسیار کمی از دست میدهند. وقتی انسانها در شرایط بیابانی زندگی میکنند، در واقع پوست آنها ضخیمتر شده تا از خروج آب بدن از طریق تعریق در هوای خشک جلوگیری کند.
درک و احساس شرایط بیرونی بدن
پوست دارای اعصابی است که اطلاعات مربوط به فشار، جنس مواد خارجی، گرما، سرما، درد و لذت را به مغز منتقل میکنند. این ویژگی به ارگانیسم امکان میدهد تا به محیط اطراف خود پاسخ مناسبی بدهد.
تنظیم دمای بدن
پوست انسان و برخی دیگر از پستانداران میتواند به واسطه فرایند عرق کردن یا «تعریق» (Sweat)، آب را به طور منظم از دست دهد. بدن با آزاد کردن آب روی پوست، میتواند خود را از طریق تبخیر خنک کند. از آنجایی که گرمترین مولکولهای آب ابتدا تبخیر میشوند، در نتیجه با این تبخیر، گرما نیز از بدن خارج شده و دمای آن کاهش مییابد. بدن همچنین میتواند گرمازدگی را با «گرگرفتگی» (Flushing) تعدیل کند، این فرایند به بدن اجازه میدهد تا خون با دمای بالا از بخشهای درونی بدن به نزدیکی پوست سرازیر شوند و از این طریق دمای خون کاهش یابد و به طور کلی دمای بدن تعدیل شود.
علاوه بر مکانیسمهای فوق تصور میشود که پدیده «مو به تن سیخ شدن» پاسخی برای تنظیم درجه حرارت بدن باشد. هنگامی که این پدیده در بدن اتفاق میافتد، ماهیچههای کوچک در محل رویش مو در پوست به گونهای سفت شده که باعث میشود موهای بدن به حالت ایستاده قرار بگیرند. در این حالت با افزایش مقدار هوای به دام افتاده در سطح پوست توسط موهای پوستی، دمای بدن کمتر کاهش یافته و بدن گرم میماند.
بعضی از دانشمندان معتقدند که این پدیده در پاسخ به ترس یا احساسات شدید دیگر نیز در بدن اتفاق میافتد که ممکن است، مشابه همین پدیده در حیوانات برای ترساندن شکارچیان به وجود آید.
استتار
بسیاری از حیوانات دارای پوستی هستند که از رنگها و الگوهای خاصی ایجاد شدهاند که با محیط اطراف خود همخوانی دارند و باعث ایجاد خطای دید میشوند. این ویژگی پوست برای هر دو گونه شکارچی و طعمه بسیار اهمیت دارد. اگر شکارچیان نتوانند طمعه خود در محیط به راحتی ببیند و شناسایی کنند، نمیتوانند شکار موفقی داشته باشند. از طرفی دیگر، اگر شکارچیان با استفاده از ویژگیهای پوستی خود بتوانند به خوبی خود را در محیط استتار کنند، توسط گونههای طعمه قابل شناسایی نیستند.
پوست بسیاری از حیوانات الگوی رنگی استاتیک ایجاد میکنند، مانند رنگ قهوهای بدن بزگوزنها و گوزنها که این رنگ را از چمن و برگهای مرده محیط تقلید کردهاند و همین مکانیسم در پوست «مار شاخه انگوری» که شامل تکههای سبز روشن است و یا رنگ گل آلوده «سفره ماهی» دیده میشود.
با این حال، تعداد کمی از گونهها، دارای پوستی هستند که از مکانیسمهای استتاری پیشرفتهتری استفاده میکنند. آفتاب پرست و اختاپوس از جمله این گونهها هستند که پوست آنها دارای سلولهایی است که میتوانند مقادیر مختلفی از رنگدانه را در صورت تمایل آزاد کنند. این مکانیسم در اصل به پوست آنها اجازه میدهد تا مانند صفحه تلویزیون عمل کند، به طوری این موجودات میتوانند رنگ پوست خود را تغییر دهند تا با هر رنگ زمینهای که در محیط آنها قرار دارد، مطابقت داشته باشد.
ترشح ترکیبات پیامرسان
مایعی که پوست به عنوان تعریق از بدن ترشح میکند، میتواند هدف دیگری نیز داشته باشد، به عنوان مثال، این مایع میتواند به عنوان یک سیگنال برای حیوانات دیگر محسوب شده و در عملکردهای ارتباطی مورد استفاده قرار بگیرد. بسیاری از حیوانات قلمرو خود را با یک ترکیب شیمیایی که رایحه اختصاصی دارد، از غدد موجود در پوست خود علامت گذاری میکنند. این نشانگرها حتی میتوانند اطلاعاتی در مورد سن، جنسیت، سلامتی و در دسترس بودن برای جفت گیری حیوانات را نیز در بر داشته باشند.
ذخیرهسازی
بسیاری از حیوانات چربی و آب را در بافتهای پوستی خود ذخیره میکنند. این ذخیرهسازی به ارگانیسم اجازه میدهد تا این مواد به عنوان عایقی اطراف بدن را پوشش داده و در زمان نیاز بدن به آنها، مورد استفاده قرار بگیرند.
بسیاری از حیواناتی که در آب و هوای سرد زندگی میکنند، این توانایی را به حالت پیشرفتهتری دارند و لایههای ضخیمی از حبابهای چربی در زیر پوست ایجاد کرده که به عنوان عایق مناسبی بین دمای پایین محیط بیرون و اعضای داخلی بدن حیوانات عمل میکنند.
معیار طبقهبندی انواع پوست
دستهبندی انواع پوست را میتوان بر اساس معیارهای مختلفی انجام داد. بهعنوان مثال در سال 1975، طبقهبندی به نام مقیاس فیتزپاتریک (Fitzpatrick) ارائه شد که در آن پوست بر اساس رنگ و واکنش آن در برابر نور خورشید دستهبندی شده است. این طبقهبندی برای تعیین فاکتور حفاظتی لازم در برابر نور خورشید و پیشبینی خطر سرطان پوست کاربرد دارد.
با این حال پوست را از نظر آرایشی بر اساس چندین فاکتور مرتبط با نوع متعادل آن طبقهبندی میکنند؛ این فاکتورها شامل موارد زیر میشوند:
- ترشح چربی،
- هیدراته بودن،
- سطح حساسیت،
بنابراین میتوان متوجه شد که هر نوع پوست ویژگیهای خاص خود را داشته و نیاز به مراقبتهای متفاوتی دارد. در وهله اول نوع پوست با توجه به ژنتیک تعیین میشود؛ اگرچه ممکن است نوع آن تحت تأثیر عوامل دیگر و با گذشت زمان تغییر کند. بر اساس معیارهایی که مطرح شد، انواع پوست را میتوان در 5 دستهبندی مختلف جای داد: پوست نرمال، پوست خشک، پوست چرب، پوست مختلط (دارای خصوصیاتی از پوست چرب و خشک) و پوست حساس.
اگر قصد دارید بدانید پوست شما در کدام یک از دستهبندیهای بالا قرار میگیرد و ویژگیهای آن چیست، خواندن ادامه مطلب به خوبی شما را راهنمایی میکند.
پوست معمولی (نرمال)
ویژگی این نوع پوست را در یک جمله میتوان خلاصه کرد، پوستی که نه خیلی چرب است و نه خیلی خشک. پوست نرمال اغلب بافتی صاف، تمیز و بدون نقص دارد. این نوع پوست معمولاً نرم است و حتی بدون مراقبت هم زیبایی خود را حفظ میکند.
بنابراین همه فاکتورهای آرایشی در پوست نرمال، متعادل هستند؛ از رطوبت و ترشح چربی گرفته تا سایر عواملی که زیبایی پوست را تحت تأثیر قرار میدهند، در پوست نرمال در محدوده طبیعی قرار دارند. مواردی که در ادامه مطرح میشوند، ویژگیهای پوست نرمال را به خوبی توصیف میکنند:
- عاری از هر گونه لک پوستی،
- دارای منافذی با اندازه متعادل که به سختی قابل مشاهده هستند.
- دارای رنگ پوست یکدست، شفاف و صاف،
- درخشش پوست،
- گردش خون مناسب در پوست،
- مقاوم در برابر عوامل مخرب و محرکها.
اگر پوستی نرمال دارید، فردی خوش شانس هستید؛ چرا که این نوع پوست بهندرت دچار آسیب و مشکلات پوستی میشود. البته این موضوع به معنای عدم نیاز به هیچ گونه مراقبت نیست، بلکه بهتر است با داشتن روتین پوستی شامل استفاده از مرطوب کننده، پاکسازی منظم و استفاده از محصولات مراقبتی از پوست نرمال محافظت کرد.
روتین مراقبت از پوست معمولی
پوست معمولی هم درست مانند سایر انواع پوستها به مراقبت نیاز دارد. پیش از هر چیز باید هیدراته بودن پوست خود را حفظ کنید و روتینی ساده برای آن در نظر بگیرید. با توجه به نکات مراقبتی زیر همیشه پوستی شفاف و خیرهکننده خواهید داشت.
- هیدراته بمانید : اگر در طول شبانه روز بهاندازه کافی آب ننوشید، پوستتان خشک شده و پوسته پوسته میشود. همچنین عدم تأمین آب مورد نیاز بدن، ممکن است منجر به ترشح بیش از حد چربی شود.
- کرم ضدآفتاب فراموش نشود : همه ما از اهمیت استفاده از کرم ضدآفتاب آگاه هستیم. قرار گرفتن در معرض نور خورشید، پوست را خشک میکند، لکههای تیره روی پوست میاندازد و باعث ظاهر شدن چین و چروکها میشود. برای پیشگیری از مسدود شدن منافذ پوست، از ضد آفتاب فاقد روغن استفاده کنید.
- همیشه به مرطوب کننده نیاز دارید : استفاده از مرطوب کننده برای هر نوع پوستی ضروری است. به کمک این نوع کرمها، پوست رطوبت خود را حفظ کرده و چربی بیش از حد ترشح نمیکند.
- قبل از خوابیدن، آرایش خود را پاک کنید : مواد آرایشی منافذ پوست را مسدود کرده و منجر به جوش زدن آن میشوند. بنابراین با پاک کردن آرایشی که در طول روز داشتید، از این مشکل جلوگیری خواهید کرد.
- قبل از خواب، پوست خود را تمیز کنید : حتی اگر آرایش نمیکنید، هر شب قبل از خواب پوست خود را بشویید. به این ترتیب آلودگی و باکتریها را پاک کرده و مانع از بسته شدن منافذ پوست خواهید شد.
پوست چرب
پوست چرب، ظاهری با منافذ باز، مرطوب و درخشان دارد. ترشح بیش از حد چربی توسط غدد در این نوع پوست به دلایل ژنتیکی یا هورمونی اتفاق میافتد. این نوع پوست بهخصوص در بین نوجوانان و جوانان زیر 30 سال شایع است و نشانه اصلی آن آکنه است. این نوع پوست به شدت مستعد آکنه، جوش سرسیاه و سرسفید است. اگر پوستی با ویژگیهای زیر دارید، به احتمال زیاد نوع پوستتان چرب است.
- پوستی با ظاهر چرب و براق،
- پوستی با منافذ باز و بزرگ،
- پوست مستعد جوش،
- پوستی با جوشهای سرسیاه و لک.
علت ایجاد پوست چرب
چربی پوست ممکن است ناشی از عوامل متعددی باشد که در ادامه سه مورد از مهمترین آنها را بررسی میکنیم.
- تغییرات هورمونی : عدم تعادل هورمونی بهخصوص در دوران بلوغ و بارداری ممکن است منجر به چربی بیش از حد پوست شود.
- آب و هوا : محلی که زندگی میکنید و فصلهای سال ممکن است چربی پوست را تشدید کند. چنانچه در محیطی مرطوب و گرم زندگی میکنید، احتمال چرب شدن پوست افزایش پیدا میکند.
- ژنتیک : به پوست اعضای خانواده خود توجه کنید، آیا آنها پوستی چرب دارند؟ اگر جوابتان مثبت است، پس به احتمال زیاد شما هم پوستی چرب دارید.
- منافذ باز و بزرگ : باز بودن منافذ منجر به تولید سبوم بیشتر میشود.
- لایه برداری بیش از حد از پوست و استفاده از محصولات مراقبتی نامناسب : گاهی اوقات آنچه تصور میکنیم به درخشش پوست ما کمک میکند، باعث آسیبدیدگی بیشتر پوست میشود. لایه برداری بیش از حد، ترشح چربی را تشدید میکند. علاوه بر این استفاده از محصولات شیمیایی قوی که مناسب پوست شما نیستند هم باعث چرب شدن پوست میشود.
روتین مراقبت از پوست چرب
مرطوب کردن منظم، پوست شما هیدراته نگه میدارد و از ترشح بیش از حد چربی جلوگیری میکند. اگرچه اغلب افراد با پوست چرب تصور میکنند نیازی به مرطوب کننده ندارند، اما با انتخاب مرطوب کنندهای مناسب میتوان از آسیبدیدگی پوست جلوگیری کرد. استفاده از مرطوب کنندهای سبک مانند لوسیون گزینه مناسبی برای افراد با پوست چرب است.
- هیدراته بمانید : نوشیدن آب کافی کمک میکند که پوست شما هیدراته بماند. این کار مانع از ترشح بیش از حد چربی میشود.
- صورت خود را دو بار در روز بشویید : شستن صورت دو مرتبه در روز باعث میشود که آلودگیها و باکتریها منافذ پوست را مسدود نکنند. البته فراموش نکنید که شستشوی بیش از حد پوست چربیهای ضروری پوست شما از بین میبرد و این کار پوست را بیشتر مستعد چربی میکند.
- محصولات مراقبتی و آرایشی را با دقت بیشتری انتخاب کنید : از انتخاب محصولات آرایشی شیمیایی قوی خودداری کنید و در عوض به دنبال محصولات آرایشی غیرکومدونزا باشید. به این ترتیب از مسدود شدن منافذ پوست خود جلوگیری خواهید کرد. پاک کنندههای ملایم را در کیف محصولات مراقبتی خود جای دهید و استفاده از اسکراب را به حداقل برسانید. صورت خود را قبل از خوابیدن از هر گونه مواد آرایشی و آلودگی پاک کنید.
- از تماس مدوام دست با صورت خودداری کنید : اگر پوستی چرب دارید، به احتمال زیاد با جوش و لک درگیر هستید. با این حال برای جلوگیری از گسترش بیشتر جوشها از کندن جوشها از پوست پرهیز کنید.
پوست خشک
کمبود رطوبت اغلب باعث میشود که پوست، خشن و پوسته پوسته به نظر برسد؛ به این حالت، پوست خشک میگویند. پوست خشک، تمایلی به ترشح چربی نداشته و اغلب شاداب به نظر نمیرسد. این نوع پوست در برابر تغییرات آب و هوایی بسیار آسیبپذیر بوده و به شدت در معرض خشکی است. اگر پوست شما ویژگیهای زیر را دارد، به احتمال زیاد نوع پوستتان خشک است.
- پوسته پوسته و زبر،
- دارای بافت ناهموار،
- دارای خطوط قابل مشاهده،
- خاصیت ارتجاعی کمتر پوست،
- احساس خارش و سوزش.
علت ایجاد پوست خشک
- ژنتیک : اگر اکثر اعضای خانواده شما پوستی خشک دارند، به احتمال زیاد شما هم خشکی پوست را از پدر و مادرتان به ارث بردهاید.
- فصل سال : خشکی پوست در فصول سرد سال و آب و هوای خشک تشدید میشود. خشکی هوا و کمبود رطوبت در فصل زمستان باعث خشکی پوست خواهد شد.
- دوش طولانی مدت : اگر مدت زمان زیادی را به دوش گرفتن اختصاص میدهید، پوست چربی ضروری خود را از دست میدهد. به این ترتیب خشکی پوست تشدید میشود.
- سن : با افزایش سن، تولید سبوم در پوست رو به کاهش میگذارد. این امر منجر به پوسته پوسته شدن پوست میشود.
گاهی این امکان وجود دارد خشکی پوست ناشی از مصرف لوازم آرایشی، صابونها و سایر محصولات مراقبت از پوست باشد. بنابراین همیشه از پاککنندههای ملایم و متناسب با پوستتان استفاده کنید.
روتین مراقبت از پوست خشک
اگر مطمئن هستید که پوستی خشک دارید، مراقبت از پوستتان را باید در اولویت قرار دهید. به این منظور نکات مراقبتی زیر را در روتین خود رعایت کنید.
- پوست خود را بهطور منظم و بلافاصله بعد از حمام یا شستن آن مرطوب کنید تا نرم و هیدراته بماند.
- زمان زیادی را زیر دوش نمانید. مدت زمان دوش گرفتن را کاهش دهید و بیشتر از یک بار در روز دوش نگیرید.
- هنگام خشک کردن پوست یا شستن آن، با ملایمت این کار را انجام دهید.
- مقدار زیادی آب بنوشید تا پوست خود را هیدراته نگه دارید.
- از کرمهای مرطوب کننده برای حفظ رطوبت طبیعی پوست استفاده کنید.
- برای جلوگیری از آسیب دیدگی پوست، استفاده از کرمهای ضد آفتاب را فراموش نکنید.
- هنگام استفاده از مواد شوینده خانگی از دستکش استفاده کنید.
پوست مختلط
پوست مختلط ترکیبی از دو نوع پوست خشک و چرب است. این نوع پوست را باید به خوبی در برابر نور خورشید محافظت کرد؛ زیرا نسبت به سایر انواع پوستها چربتر و نسبت به نور خوردشید حساستر است. اگر تصور میکنید پوست مختلط دارید، ویژگیهای زیر کمک میکند که از این موضوع مطمئن شوید.
- ناحیه T صورت شما (شامل پیشانی و بینی) چرب است و گونههایی خشک دارید.
- جوشها تنها روی پیشانی، چانه و بینی دیده میشوند.
- گونهها حساس هستند.
- منافذ باز و نسبتاً بزرگی دارید.
- پوستتان براق و درخشان است.
علت ایجاد پوست مختلط
عواملی که باعث میشوند نوع پوست شما مختلط باشد، شامل موارد زیر میشوند:
- ژنتیک : اگر هر یک از والدین یا اعضای خانواده شما، پوستی مختلط دارند، احتمال اینکه پوست شما هم مختلط باشد، بالاست.
- نوع محصولات مراقبتی و بهداشتی : گاهی اوقات محصولات قوی باعث تغییر نوع پوست میشوند و ترشح بیش از حد سبوم در ناحیه T را تشدید میکنند.
- آب و هوا : ممکن است با تغییر آب و هوا، تغییراتی در پوست خود مشاهده کنید. بهعنوان مثال تابستانها ممکن است پوست شما چرب شود و در فصل زمستان احساس کنید پوستتان خشک شده است.
روتین مراقبت از پوست مختلط
نکات ساده اما مهمی وجود دارند که به کمک آنها از پوست مختلط خود مراقبت خواهید کرد و پوستی شفاف و خیرهکننده خواهید داشت.
- از پاک کننده ملایم استفاده کنید : اگر پوستی مختلط دارید، منافذ تی زون صورت شما بزرگتر از منافذ قسمتهای دیگر به نظر میرسد. برای رفع این معضل، پاککنندههای ملایم را جایگزین پاک کنندههای قوی کنید.
- پوست خود را هر چند وقت یکبار لایه برداری کنید : لایه برداری روزانه پوست برای هیچ یک از انواع پوستها مناسب نیست؛ چرا که چربیهای ضروری پوست را حذف میکند. هنگام لایه برداری پوست مخلتط، ناحیه T را بیش از حد پاک نکنید.
- کرم ضد آفتاب را در اولویت قرار دهید : اگر پوستی مختلط دارید، کرم ضد آفتاب فاقد چربی را برای مراقبت از پوست خود انتخاب کنید.
- دو روتین جداگانه برای پوست خود در نظر بگیرید : محصولاتی که برای قسمتهای خشک استفاده میشوند، ممکن است برای نواحی چرب مناسب نباشند. به همین خاطر است که باید دو روتین جداگانه برای پوست خود در نظر بگیرید. بهعنوان مثال از مرطوب کننده فاقد چربی برای ناحیه T و از مرطوب کننده غلیظتر برای گونهها استفاده کنید.
- محصولات بهداشتی فاقد چربی و رایحه به خرید : فرقی نمیکند محصولات آرایشی یا مراقبتی را انتخاب میکنید، محصولات فاقد چربی مانع از مسدود شدن منافذ پوستتان میشوند. علاوه بر این انتخاب محصولات فاقد رایحه به تسکین پوست شما کمک میکند.
پوست حساس
پوست حساس به راحتی تحریک میشود و واکنشپذیرتر از پوست معمولی است. این پوست به اصلاح شکننده و مستعد قرمزی و خارش است. به همین خاطر است که میکروارگانیسمها و محرکها به راحتی روی آن تأثیر میگذارند و منجر به عفونت و واکنش آلرژیک میشوند.
تشخیص این نوع پوست چندان سخت نیست؛ اگر پوستی با خصوصیات زیر دارید، احتمالاً پوستتان حساس است.
- پوست مستعد خارش است.
- قسمتهایی از بافت آن ناهمواری دارد.
- در تابستان چرب میشود.
- در زمستان خشک است.
- به محصولات و اقدامات مراقبت از پوست واکنش نشان میدهد.
- هنگام پوشیدن لباسهای تنگ، احساس خارش میکنید.
- چند ساعت بعد از خوردن غذاهای تند، سرخ میشود.
روتین مراقبت از پوست حساس
آشنایی با نحوه مراقبت از پوست حساس، بسیار مهم است؛ چرا که هر گونه اقدام نامناسبی باعث تحریک پوست میشود. برای مراقبت هر چه بهتر از این پوست، نکات زیر را به خاطر داشته باشید.
- آزمایش پچ را انجام دهید : اگر قصد دارید از تحریک پوست خود پیشگیری کنید، آزمایش پچ ضروری است. بنابراین هیچ محصول شیمیایی را بدون آزمایش کردن روی دست خود، استفاده نکنید. بعد از آزمایش کردن محصول مورد نظر روی دست خود، 24 ساعت صبر کنید. اگر پوست شما نسبت به ماده مورد نظر واکنشی نداد، میتوانید از آن محصول استفاده کنید.
- در انتخاب روتین پوستی خود زیادهروی نکنید : پاک کنندهای ملایم، مرطوب کننده و ضدآفتاب ملایم به خرید. سعی کنید محصولاتی که برای پوست خود انتخاب میکنید را محدود کنید. از پاک کننده ملایم و فاقد سولفات شروع کنید که کفی روی پوست ایجاد نمیکند. انتخاب محصولاتی با خواص تسکیندهنده مانند محصولات حاوی عصاره چای سبز، بابونه و… بهترین گزینه ممکن برای شما هستند.
- گول برچسب “ضد حساسیت” را نخورید : محصولاتی در بازار وجود دارند که ادعا میکنند فاقد حساسیت هستند. گول تبلیغات این محصولات را نخورید و حتماً قبل از استفاده از آنها تست پچ را انجام دهید.
- از دوش آب گرم پرهیز کنید : دوش طولانی مدت با آب گرم اگرچه احساس خوبی دارد، اما باعث از بین رفتن چربی ضروری پوست شما میشود. به این ترتیب پوست قرمز و تحریک میشود. برای جلوگیری از این اتفاق، از دوش گرفتن با آب گرم خودداری کنید.
با شناسایی نوع پوست خود و توجه به توصیههای مراقبتی، پوستی صاف، درخشان و یکدست داشته باشید.
خیلی ممنون عالی
با سلام مردی ۳۷ ساله هستم که دو سالی است بعلت وضعیت نامساعد روحی و شیوه زندگی ناسالم روی پیشانی ام خطوط عمیقی ایجاد شده است ، آیا راه حلی غیر از جراحی وجود دارد؟ به نظر جراحی مقداری زیاده رویست در این سن برای مردان